autorka: Kasia Deptuła
Cetyryzyna i jej enancjomer, lewocetyryzyna, to leki przeciwhistaminowe II generacji stosowane głównie w leczeniu alergicznego nieżytu nosa i pokrzywki. W porównaniu do starszych leków tej grupy rzadziej wywołują efekt sedatywny i mają mniejszy wpływ na ośrodkowy układ nerwowy (OUN). Mimo to, w połączeniu z innymi substancjami działającymi depresyjnie na OUN, mogą nasilać działanie sedacyjne, co u niektórych pacjentów może wymagać modyfikacji schematu leczenia.
Spis treści
Charakterystyki Produktów Leczniczych (ChPL) często ograniczają się do stwierdzenia braku istotnych interakcji farmakokinetycznych dla cetyryzyny, co może sugerować jej bezpieczeństwo w tym zakresie.
Nie oznacza to jednak, że cetyryzyna nie wchodzi w interakcje kliniczne – literatura fachowa i bazy danych dotyczące interakcji lekowych wskazują, że może ona potęgować działanie substancji działających depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy (OUN).
Szczególnie istotne jest jej jednoczesne stosowanie z benzodiazepinami, opioidami, barbituranami oraz alkoholem, ponieważ może to prowadzić do addytywnej sedacji, osłabienia funkcji psychomotorycznych i zwiększonego ryzyka upadków, zwłaszcza u pacjentów w podeszłym wieku.
Lewocetyryzyna, będąca aktywnym enancjomerem cetyryzyny, teoretycznie powinna wykazywać mniejsze działanie sedatywne dzięki większej selektywności wobec obwodowych receptorów H1.
Jednak badania kliniczne wykazały, że jej wpływ na senność może być porównywalny do cetyryzyny, zwłaszcza w pierwszych godzinach po podaniu. W oficjalnych ChPL nie wykazano istotnych interakcji klinicznych, a badań dotyczących interakcji farmakokinetycznych dla lewocetyryzyny nie przeprowadzono.
Efekt sedatywny lewocetyryzyny może być bardziej zauważalny u osób przyjmujących równocześnie inne substancje działające depresyjnie na OUN. Chociaż lewocetyryzyna jest mniej sedatywna niż cetyryzyna, pacjenci powinni zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu jej z alkoholem, benzodiazepinami lub innymi lekami uspokajającymi.
W ChPL leków z lewocetyryzyną podano, że badania nad racematem cetyryzyny nie wykazały istotnych interakcji m.in. z diazepamem. Jednak literatura i bazy interakcji lekowych wskazują na możliwość addytywnej sedacji w przypadku jednoczesnego stosowania wspomnianych antyhistaminików z substancjami działającymi depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy (OUN), takich jak diazepam.
Wspomniane różnice w wynikach badań mogą wynikać z odmiennego podejścia metodologicznego – badania ChPL koncentrują się głównie na interakcjach farmakokinetycznych, podczas gdy opracowania kliniczne uwzględniają również efekty farmakodynamiczne, takie jak nasilenie działania sedatywnego. Jeśli konieczne jest stosowanie cetyryzyny lub lewocetyryzyny u pacjentów stosujących leki depresyjne na OUN, warto rozważyć ich podanie wieczorem, przed snem, aby zminimalizować ryzyko nadmiernej sedacji i osłabienia funkcji psychomotorycznych w ciągu dnia.
PS. Spodobał Ci się mój artykuł? Jeśli tak, to rzuć groszem na dalsze wsparcie działalności blogowej!
Zajrzyj na:
Wpłać ile chcesz :)
ARTYKUŁ MA CHARAKTER INFORMACYJNY i nie stanowi porady medycznej.
Z czego korzystałam pisząc ten tekst?
Charakterystyka Produktów Leczniczych z lewocetyryzyną i cetyryzyną dostępne na https://rejestry.ezdrowie.gov.pl/rpl/search/public wg stanu na dzień 13.03.2025,
https://go.drugbank.com/drugs/DB00341, dostęp 13.03.2025,
https://go.drugbank.com/drugs/DB06282, dostęp 13.03.2025,
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28070872/, dostęp 13.03.2025,
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22123381/, dostęp 13.03.2025,
Woroń J., Siwek M., Interakcje leków w praktyce lekarza specjalisty i lekarza POZ, Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2024.
Medyczny Akapit we własnej osobie. Copywriterka, farmaceutka, psia mama, miłośniczka post-rocka. Uwielbiam kawę.
2023 – 2025
medyczny akapit
farmaceutka + copywriter medyczny