autorka: Kasia Deptuła
Jednooczne i obuoczne dwojenie w oczach — przyczyny, objawy podwójnego widzenia
Podwójne widzenie zwykle kojarzy się z nadmiernym spożyciem alkoholu. Diplopia może towarzyszyć innym patologiom i mieć przyczyny neurologiczne. Co ciekawe dwojenie może dotyczyć 1 lub 2 oczu jednocześnie. Z artykułu dowiesz się, czym jest podwójne widzenie, jakie są przyczyny jego występowania, objawy towarzyszące i jakie badania może zlecić lekarz.
Spis treści
Co to jest podwójne widzenie (dwojenie w oczach)?
Dwojenie oczne, inaczej diplopia lub podwójne widzenie, to zaburzenie widzenia polegające na postrzeganiu 2 obrazów 1 przedmiotu. Zjawisko to może dotyczyć jednego lub pary oczu.
Podwójne widzenie jest związane najczęściej z procesem patologicznym (może być objawem w chorobie nowotworowej) lub zatruciem alkoholowym.
Jaka jest różnica między dwojeniem jednoocznym i obuocznym?
Dwojenie jednooczne występuje tylko przy otwartym 1 oku. Z kolei obuoczne przy otwartych obu oczach.
Zatem zjawisko dwojenia jednoocznego nie występuje przy patrzeniu obydwoma oczami, a z kolei dwuoczne przy otwartym 1 oku.
Podwójne widzenie jednostronne jest rzadkie w porównaniu do obustronnego.
Etiologia obu zaburzeń jest zależna on rodzaju dwojenia.
W przypadku dwojenia jednoocznego przyczynami mogą być:
- zaćma,
- zaburzenia kształtu rogówki i jej zmętnienie,
- nieskorygowana wada refrakcji (np. astygmatyzm),
- blizny rogówki,
- ektopia i przemieszczenie soczewki,
- zaburzenia umysłowe,
- zakrzepica zatoki jamistej,
- przetoka tętniczo-żylna.
Podłoże dwojenia obuocznego jest inne niż w przypadku jednoocznego. Obejmuje ono:
- porażenie nerwów czaszkowych (III, IV lub VI);
- złamanie oczodołu;
- proces zapalny w obrębie oczodołu (np. orbitopatia tarczycowa, guz rzekomy oczodołu);
- myasthenia gravis (może występować okresowo);
- mechaniczne zaburzenia ruchomości oczu;
- uogólnione zaburzenia transmisji neuronalnej;
- nadczynność tarczycy (towarzyszy jej wytrzeszcz);
- migrenowe bóle głowy.
Za dwojenie obuoczne może odpowiadać również nierównoległe ustawienie oczu, za co odpowiadają nerwy czaszkowe i ich zaburzone funkcjonowanie. Przyczynami są, np. choroby naczyń mózgowych, tętniak, guz, a także zespół Wernickiego, której towarzyszy alkoholizm (choroba alkoholowa). Oprócz tego nieprawidłowe przewodzenie w nerwach czaszkowych III, IV i VI może być związane z zatruciem jadem kiełbasianym lub stwardnieniem rozsianym.
Zatem za dwojenie oczne (podwójne widzenie) odpowiadają przyczyny neurologiczne, zatrucia (jadem kiełbasianym, alkoholem) lub niektóre choroby endokrynologiczne (w szczególności tarczycy — hipertyreoza w chorobie Gravesa-Basedowa).
Może występować również po niektórych operacjach ocznych, np. witrektomii, operacji zeza czy zaćmy.
Podwójne widzenie po alkoholu
Najczęstszą z przyczyn podwójnego widzenia jest nadmierne spożycie alkoholu, któremu towarzyszy bardzo często nieostre widzenie. Dwojenie (diplopia) występuje również u alkoholików, u których dochodzi do uszkodzenia mięśni okoruchowych.
Dwojeniu ocznemu może towarzyszyć szereg innych objawów, które są ściśle powiązane z przyczyną. Są to m.in.:
- mdłości, wymioty w zatruciu jadem kiełbasianym (niektórzy mogliby powiedzieć, że w zatruciu alkoholem również);
- kołatanie serca, uczucie gorąca w nadczynności tarczycy związanej z chorobą Gravesa-Basedowa;
- trudności w oddawaniu moczu w stwardnieniu rozsianym;
- podwyższone ciśnienie śródczaszkowe;
- gorączka i dreszcze w przypadku ropnia mózgu / oczodołu.
Podwójnemu widzeniu mogą towarzyszyć zaburzenia innych nerwów czaszkowych, co wymaga zbadania. Przykładowo zaburzeniu nerwu V może towarzyszyć zaburzenia czucia w obrębie czoła i policzków, nerwu VIII zawroty głowy i utrata słuchu.
Jakie badania przeprowadza się w dwojeniu ocznym?
Etiologia dwojenia ocznego jest zróżnicowana i niekiedy złożona. Dlatego w diagnostyce różnicowej wykorzystuje się:
- badania obrazowe, np. rezonans magnetyczny, tomografię komputerową rentgen czaszki;
- badania laboratoryjne, np. TSH, fT3, fT4, anty-TPO, anty-TG i TRAB (typowy parametr w chorobie Gravesa-Basedowa), a także OB/CRP i posiew krwi w przypadku infekcji;
- badanie okulistyczne (w przypadku idiopatycznego dwojenia; w jego trakcie sprawdza się, czy występuje poziome lub pionowe rozchodzenie się obrazów).
Wymienione wyżej badania są zlecane na podstawie wywiadu lekarskiego, a także występujących objawów przedmiotowych i podmiotowych.
Na uwagę zasługuje tzw. dwojenie fizjologiczne. To zjawisko towarzyszące prawidłowemu widzeniu obuocznemu. Dotyczy ona obszaru, gdzie możliwa jest fuzja obrazów pochodzących z obojga oczu.
Podwójne widzenie (diplopia) to stan, w którym osoba widzi dwa obrazy jednego obiektu i może występować jednoocznie lub obuocznie. Jego przyczyny są różnorodne — od problemów ze wzrokiem po schorzenia neurologiczne, a nawet spożycie alkoholu. Objawia się zaburzeniami widzenia, trudnościami w ocenie odległości i koncentracji wzrokowej. Diagnostyka wymaga badań okulistycznych i neurologicznych, aby ustalić przyczynę i odpowiednie leczenie. Dwojenie może być też fizjologiczne, gdy oczy skupiają się na różnych odległościach.
PS. Spodobał Ci się mój artykuł? Jeśli tak, to rzuć groszem na dalsze wsparcie działalności blogowej!
Zajrzyj na:
Wpłać ile chcesz :)
ARTYKUŁ MA CHARAKTER INFORMACYJNY i nie stanowi porady medycznej.
Z czego korzystałam, pisząc ten tekst?
- Colling R D (2010) Algorytmy interpretacji objawów klinicznych, Warszawa: Medipage
- Porter R S, Kaplan J L, Homeier B P (2010) The Merck Manual Objawy kliniczne, Wrocław: Edra Urban & Partner
- https://www.mp.pl/pacjent/objawy/86438,podwojne-widzenie-diplopia, dostęp 07.07.2024
- https://podyplomie.pl/neurologia/34099,diagnostyka-diplopii, dostęp 07.07.2024
Ostatnie wpisy
Medyczny Akapit we własnej osobie. Copywriterka, farmaceutka, psia mama, miłośniczka post-rocka. Uwielbiam kawę.
2023 – 2025
medyczny akapit
farmaceutka + copywriter medyczny